“Dry januari” is voorbij. Ik zag weer eens een paar BN’ers langskomen die een hele maand geen alcohol gedronken hadden en daar uitgebreid over kwamen kletsen (praten kon je het niet noemen). Dat er al eeuwenlang wereldwijd miljoenen mensen in de Rooms- en Oud-Katholieke, de Anglicaanse, de Oosters-Orthodoxe en tegenwoordig ook de Protestantse Kerken in de lijdenstijd 40 dagen geen alcohol drinken – zonder daarover interessant te doen – kwam niet ter sprake. Dat zal te maken hebben met het feit dat de lijdensvasten niets te maken heeft met gezondheid of vermeende verdienste (kijk mij eens!) maar alles met een periode van inkeer en versobering, zoals je op de dag van de begrafenis van iemand die je lief is niet uitgebreid gaat feesten. Het kerkelijk-gelovige vasten en feesten heeft te maken met de geboorte, het leven en lijden en opstaan en ten hemel varen van Jezus. Dat “Heel Holland vast” showelement naast “Heel Holland bakt” is tamelijk nietszeggend. Verontrustender vind ik het bericht, dat het VUmc en het Radboudmc algoritmen gaan gebruiken om de artsen te adviseren. Ik ben niet goed thuis in deze materie (ik ben een alpha), maar ik begrijp dat er allerlei data (en dan gaat het ook over of ze rechtop in bed zitten, of liggen  e.d.). Vooral de beloofde voorspellende mogelijkheden maken mij achterdochtig. Buiten de gezondheidszorg levert het soms al etnisch profileren op. Maar ook hier zouden verzekeringsmaatschappijen met deze gegevens kunnen zien welke specifieke aandoeningen een mens en zijn nageslacht  zouden kunnen verwachten. Er staan dan verschillende mogelijkheden open: 1) de taak van de arts wordt voor een deel overgenomen door de computer 2) de individuele premiehoogte en –toegang wordt vastgesteld m.b.v. deze gegevens. Nu wordt er wel beloofd, dat dit niet zal gebeuren, maar DAAR GELOOF IK HELEMAAL NIETS VAN. Het moreel gehalte van de verzekeringsmaatschappijen schat ik niet hoog in. Alles draait om geld. De rol van de mens-voor-de naaste, de arts-voor-de-patient, de ambtenaar-voor-de-burger (denk aan de loketten in het gemeentehuis) wordt meer en meer beperkt. Er zijn in Japan al gezelschapsrobots. Hoe droevig kan het zijn. Ik werd gewezen op het boek “Homo deus” van Yuval Noah Harari, waarin deze zaken uitgebreid ter sprake komen. Willen we zo leven? Zo onze maatschappij inrichten? Zo met elkaar omgaan? Ik begrijp wel iets van een verlangen naar het sterven. Niet zozeer, omdat het achter ons liggende leven voltooid zou zijn. (Een christen kent in de diepste zin geen voltooid leven, omdat het ons geschonken leven een eeuwig leven is, en één van de kenmerken daarvan is nu juist het voortdurend nieuwe, het nooit uit- en opgeleefd zijn, maar altijd reden hebben een nieuw lied te zingen voor God de Heer). Ik heb nogal wat gesprekken rond sterfbedden, ook rond zelfgezochte gevoerd. Maar zelden hoorde ik iets dat leek op “mijn leven is voltooid”. Wel, en dat is heel iets anders, ofwel: “Ik zie  geen levens- en lovenswaardige toekomst meer in mijn bestaan”, ofwel: ”Ik verlang naar de Heer”. Meer dan achteruit zien, was het vooruitkijken maatstaf voor de wil tot leven of sterven. Kan een dood gewenst zijn? Natuurlijk, maar als dat gebeurt door een falende gezondheidszorg, een vergeten zijn, een onmogelijke woonsituatie, etc. dan ligt bij die dingen de fout en de schuld. God heeft een grens aan ons leven gesteld en die is vroeger of later. Er is een recht op leven. Maar er is geen plicht tot leven (wel tot loven, zolang je leeft). Het kan niet zo zijn, dat de stand van de medische techniek samenvalt met Gods grens, Daarom is het tenslotte niet de medische mogelijkheid, maar de mens zelf, die gelovend, biddend, lovend de Heer tegemoet gaat. Zó kan een dood gewenst zijn, van het stervende bestaan naar het eeuwige leven. Zorgen, vragen, beloften, rond en in ons leven en sterven ze komen allemaal samen in de viering van het Heilig Avondmaal in de kerk en aan huis , die een verbinding is met Jezus’ sterven en opstaan  . “Kom dan nu, want alle dingen zijn gereed..”,, En, als altijd: Tot zondag. Ds. L.C.P. Deventer